- Η συλλογή του Ελευθερίου Πλουτάρχου με τίτλο «Μια ηλιαχτίδα ανατολής στη δύση» – που περιλαμβάνει 10 πρωτότυπα διηγήματα κι ένα διδακτικό παραμύθι – είναι ένα ταξίδι για νέους και μεγαλύτερους όπου ο συγγραφέας αρνείται ότι υπάρχει το οριστικό τέλος, ζητά τη συνέχεια της ζωής, μια καινούρια ανατολή μετά το ηλιοβασίλεμα. Σε κάθε διήγημα καταφέρνει να μας φέρνει, κατά την ώρα που δύει ο ήλιος, μια ηλιαχτίδα πρωινού για να πιστέψουμε ότι όντως η νέα ανατολή θα υπάρξει. Όσο απελπισμένο ή άδοξο κι αν είναι ένα τέλος ο συγγραφέας σώζει για μας την ελπίδα για ένα νέο αγωνίζεσθαι.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το 1ο διήγημα όπου το ζευγάρι των Κύπριων προσφύγων έχασαν τα πάντα αλλά δεν το ‘βαλαν κάτω, έκαναν νέα αρχή, με πολλούς κόπους και βάσανα και χτίσανε άλλο σπιτικό. Ο Πλουτάρχου σπάζει τα βιολογικά όρια της ζωής και βλέπει τον γέρο να σβήνει λόγω κορωνοϊού μ’ ένα μεγάλο χαμόγελο, με το χέρι τεντωμένο και την παλάμη μισάνοικτη. Σαν να κρατούσε σφικτά το χέρι κάποιου (της Αλίκης του )…Η νέα ανατολή τους τούς ξαναβρίσκει ενωμένους στην άλλη ζωή. Όπως συμβαίνει και στο διήγημα με τους δύο νεκρούς φυματικούς, τον Τίτο και τη Θεοδώρα, που οι ψυχές τους δεν φοβούνται πια τίποτα κι αγκαλιάζονται ανεβαίνοντας στα ουράνια. Αλλά και η Μνήμη, που μεταφέρεται απ’ τον παππού στον γιο κι απ’ αυτόν στον εγγονό, είναι μια πρωινή ηλιαχτίδα στη δύση του προγόνου όταν ανατέλλει η ζωή του απογόνου. Έτσι και το μαντήλι του ξεριζωμένου Σμυρναίου παππού που πριν πεθάνει το δωρίζει στον γιο, μια τραγική μνήμη που θ’ αναβιώνει συνεχώς – να μη την ξεχνά η επόμενη γενιά. Στο 10 διήγημα εκφράζεται το όραμα κι ο πόθος των εκτοπισμένων της Κύπρου, το 1974, για επιστροφή στην Πατρώα Γη, μαζί μ’ ένα ποίημα Μνήμης – στην κυπριακή διάλεκτο. Και πόσο ωραία που θ’ ανατείλει για τον Σπύρο και την Κατερίνα ο ήλιος, που ποθούν ν’ ανατείλει ξανά με την ειρήνη να επικρατεί τόσο στη χώρα της όσο και σ’ όλο τον κόσμο. Σ’ έναν κόσμο που επιστρέφει, σαν του Διονύση, όπου σε ξέρουνε οι συγχωριανοί σου, σε βλέπουνε και τους βλέπεις στα μάτια, σε χαιρετάνε και τους χαιρετάς, μαθαίνουνε να νέα σου και μαθαίνεις τα δικά τους, χαίρεσαι όταν χαίρονται και λυπάσαι όταν λυπούνται.
Η συλλογή περιέχει καταληκτικά ένα παραμύθι (για μικρούς και μεγάλους) με θαυμάσιο σκηνικό για την επανάσταση των λέξεων του «Καλού» εναντίον των λέξεων του «Κακού». Γενικά, τα διηγήματα του Πλουτάρχου έχουν δυναμική, ένταση, συναισθηματική φόρτιση, διδακτισμό εν μέσω κοινωνικών, ψυχολογικών και κάποτε εφιαλτικών καταστάσεων. Ας σημειωθεί ότι κάποια απ’ αυτά δεν έχουν σύνορο μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Ακόμη κάποια έχουν ένα παιγνίδι με τον θάνατο και υπαινιγμό ότι η αγάπη τον ξεπερνά.
Ο Πλουτάρχου ξεχωρίζει από άλλους εκπαιδευτικούς, γιατί και μέσα από τα διηγήματά του έχει ευγενή σκοπό να είναι ένας σεμνός κοινωνικός παιδαγωγός, έστω κι αν γνωρίζει ότι θα υπάρξουν και αγύριστα κεφάλια όπως η κυρία Φρόσω στο 3ο διήγημά του. Ωστόσο, αναδεικνύει τη θετική και ωφέλιμη στάση υπέρ της, των ενοίκων της πολυκατοικίας της. Ως εκπαιδευτικός ο Πλουτάρχου φωτογραφίζεται στο 3ο διήγημα με τη φράση «Πέρασαν οι μέρες που οι δάσκαλοι ήταν αυστηροί. Καταφέρνουν να κερδίσουν την εκτίμηση και τον σεβασμό των παιδιών και των γονιών τους με την αγάπη και το ενδιαφέρον τους». Και έχει ένα επιπλέον πλεονέκτημα: είναι συγγραφέας και με τα διδακτικά διηγήματα, ποιήματα και παραμύθια του σε βιβλία, e-book και audiobook ξεπερνάει τις τάξεις όπου διδάσκει και «μπαίνει» πια σε σπίτια, σχολεία, φορείς της Κύπρου, της Ελλάδας, της Διασποράς. Πίσω από μια «δύση» ο συγγραφέας βλέπει πάντα μια «ηλιαχτίδα ανατολής». Είναι η Ελπίδα που πρέπει να έχει ο άνθρωπος για να συνεχίζει ν’ αγωνίζεται, παρά να θρηνεί.
Δρ Ιωσήφ Σ. Ιωσηφίδης
Πρόεδρος Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου
Αντιπρόεδρος Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου
Χαιρετισμός Έκδοσης
Με ιδιαίτερη συγκίνηση καλωσορίζουμε το νέο έργο του συγγραφέα και μέλους του Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου, του εκπαιδευτικού Ελευθέριου Πλουτάρχου, με τίτλο «Μια ηλιαχτίδα ανατολής στη δύση». Έντονα ανθρωποκεντρική η γραφή του, χαράζει τον δικό της φωτεινό δρόμο στη σύγχρονη Κυπριακή λογοτεχνική παραγωγή. Φύσει αισιόδοξος ο συγγραφέας, άνθρωπος δραστήριος και πολυπράγμων, ονειρεύεται για τα παιδιά μας έναν υγιέστερο κόσμο, μάχεται για το καλό με παραδείγματα μέσα από τη ζωή και τη στάση των ηρώων του, δίνοντας σάρκα και οστά σε ένα μέλλον ελπιδοφόρο. Μέσα από παραδειγματικές περιπτώσεις και συγκεκριμένα κείμενα, ο αναγνώστης εκούσια εμβαπτίζεται στη μελέτη ειδικών συμπεριφορών που αφορούν στη γλώσσα, στην παράδοση, στην ιστορία, στη μυθολογία, αλλά και στη σύγχρονη κουλτούρα. Η εύστοχη λογοτεχνική γραφή του Πλουτάρχου διαλογίζεται με την κοινωνία, φεύγει από τα στενά όρια της σελίδας, ενεργοποιώντας τη συμμετοχή των φιλαναγνωστών στην παραγωγή ερμηνείας. «Μια ηλιαχτίδα ανατολής στη δύση», ένα ώριμο, σύγχρονο βιβλίο, με σεβασμό στο παρελθόν, αγάπη και όνειρα για ένα καλύτερο αύριο!
Σίσσυ Σιγιουλτζή-Ρουκά
Πρόεδρος Συνδέσμου Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου ΣΠΕΚ
Πρόλογος:
Η διηγηματική μου συλλογή περιλαμβάνει δέκα διηγήματα κι
ένα παραμύθι. Έχει τίτλο «Μια ηλιαχτίδα ανατολής στη δύση». Οι λέξεις ηλιαχτίδα,
ανατολή και δύση χρησιμοποιούνται με συμβολική έννοια και σημασία. Στις περισσότερες φανταστικές ιστορίες που
περιλαμβάνονται σ’ αυτό το βιβλίο, η ηλιαχτίδα συνιστά την ελπίδα που ξεπροβάλλει
πίσω από ένα νομοτελειακά προδιαγεγραμμένο τέλος, τη δύση. Έτσι, εμφανίζεται η
προοπτική μιας νέας ανατολής, δηλαδή μιας νέας αρχής, για να λυτρώσει τον
αναγνώστη, μεταφέροντάς του το αίσθημα της αισιοδοξίας που πρέπει να μας
διακατέχει σε κάθε κατάσταση που βιώνουμε στη ζωή, έστω κι αν αυτή πολλές φορές
μπορεί να είναι δυσάρεστη, έως και μη αναστρέψιμη, όπως για παράδειγμα ο
θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου. Ορισμένα από τα διηγήματα της συλλογής έχουν
διακριθεί με βραβεία ή επαίνους σε πανελλήνιους ή διεθνείς λογοτεχνικούς διαγωνισμούς.
Στο
πρώτο διήγημα πρωταγωνιστεί ένας ηλικιωμένος που βρίσκεται κοντά στη «δύση» της
ζωής του, έχοντας ένα και μοναδικό όνειρο. Στο δεύτερο, ένας πατέρας διηγείται στα
παιδιά του την ιστορία της εκτοπισμένης γιαγιάς του από την τουρκική εισβολή
του 1974 και της μυστηριώδους βαλίτσας της. Στο τρίτο ψέγονται, μέσα από τον χαρακτήρα
και τη συμπεριφορά της κεντρικής ηρωίδας, τα αρνητικά στοιχεία χαρακτήρων και
συμπεριφορών, ενώ αναδεικνύονται αντίστοιχα τα θετικά, μέσα από τους υπόλοιπους
ήρωες. Το τέταρτο περιγράφει τη ζωή ενός ηλικιωμένου εν μέσω της πανδημίας του
κορονοϊού, φέρνοντας στην επιφάνεια κοινωνικές και ψυχολογικές διαστάσεις και
προβλήματα. Το πέμπτο καταπιάνεται με την άγνωστη ιστορία των φυματικών της
Κύπρου κατά τις δεκαετίες 1940-1960. Το έκτο αφορά στη συμπλήρωση 100 χρόνων
από τη Μικρασιατική Καταστροφή, με την αφήγηση ενός πρόσφυγα των γεγονότων του ξεριζωμού της
Σμύρνης το 1922. Το έβδομο έχει ως πρωταγωνιστές δύο εκπαιδευτικούς, που είναι
ερωτευμένοι μεταξύ τους, και στέλνει ένα αντιπολεμικό μήνυμα. Στο όγδοο παρουσιάζεται
ένας αλλιώτικος «εφιάλτης» και στο ένατο η μεγάλη απόδραση από μια «φυλακή». Στο
δέκατο εκφράζεται το όραμα κι ο πόθος των εκτοπισμένων της Κύπρου, από το 1974,
για το ταξίδι της ελεύθερης επιστροφής στην Πατρώα Γη, μαζί μ’ ένα σχετικό με τις
άσβεστες μνήμες ποίημα στην κυπριακή διάλεκτο. Η διηγηματική συλλογή ολοκληρώνεται
μ’ ένα παραμύθι, ως επίλογος, κατάλληλο για μικρούς μα και για μεγάλους, που αναφέρεται
στην επανάσταση των λέξεων του «Καλού» εναντίον
των λέξεων του «Κακού».
Πίσω από κάθε «δύση» κρύβεται πάντα μια «ηλιαχτίδα
ανατολής».
Καλή ανάγνωση!
Ελευθέριος Πλουτάρχου
Εκπαιδευτικός - Συγγραφέας
Σελίδα βιβλίου στον Σύνδεσμο Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου